Bệnh Ung thư gan

Tuy nhiên, các tế bào gan (tế bào gan) tăng 80% của các mô gan. Như vậy, phần lớn các bệnh ung thư gan nguyên phát (trên 90% -95%) phát sinh từ các tế bào gan và được gọi là ung thư tế bào gan hoặc ung thư biểu mô.

Khi bệnh nhân hoặc bác sĩ nói về bệnh ung thư gan, tuy nhiên, họ thường đề cập đến ung thư đã lan đến gan, có nguồn gốc trong các cơ quan khác (chẳng hạn như đại tràng, dạ dày, tuyến tụy, vú, phổi và,). Đặc biệt hơn, loại ung thư gan được gọi là di căn bệnh gan (ung thư) hoặc ung thư gan thứ cấp.

Ung thư gan là loại ung thư phổ biến nhất thứ ba trên thế giới. Một bệnh ung thư chết người, ung thư gan co nguy cơ gây tử vong cao nếu không điều trị đúng cách.

 

2. Nguyên nhân gây ung thư gan

Chủ yếu ung thư gan thường hình thành trong chính những lá gan do:

• Khuyết tật bẩm sinh.

• Do uống rượu, hay bị ảnh hưởng lâu dài bởi nhiều loại bệnh chẳng hạn như viêm gan B hay viêm gan C, hemochromatosis (trong gan có quá nhiều sắt).

• Bệnh xơ gan (uống rượu làm cho gan bị tổn thương, viêm gan B hay C, hay hemochromatosis đều chắc chắn là nguyên nhân làm hỏng và gây bệnh cho gan).

• Những người mắc bệnh do di truyền gọi là hemochromatosis, hay bệnh thừa sắt, thì thậm chí nguy cơ ung thư còn hơn rất nhiều.

• Do phơi nhiễm thuốc diệt cỏ và các chất hoá học như nhựa viny clorua và thạch tín.

• Hút thuốc lại hay uống rượu thì càng làm tăng nguy cơ.

• Chất độc tạo thành trong bào tử nấm được sinh ra từ một loại mốc của cây cũng gây ung thư. Những chất độc trong bào tử nấm sẽ làm hỏng lúa mỳ, lạc, gạo, ngô hay đậu tương.

Những nhân tố khác bao gồm:

• Giới tính: Đàn ông thường mắc bệnh ung thư gan nhiều hơn phụ nữ.

• Những vận động viên nữ phải sử dụng hormon để phát triển cơ trong thời gian dài có thể tăng nguy cơ ung thư gan.

• Các loại thuốc tránh thai. Chúng có thể tăng nguy cơ ung thư gan. Hầu hết những loại thuốc tránh thai có liên quan tới bệnh ung thư này đều không được sử dụng trong thời gian dài.

3. Triệu chứng của bệnh ung thư gan

• Đau vùng gan: đau vùng hạ sườn phải, thường gặp vào thời kỳ giữa và cuối, đau tức hoặc như dao đâm. Thường trên nửa số bệnh nhân có đau vùng gan, đau xuyên lên vai phải và lưng.

• Bung trên đầy tức, xuất hiện sớm, thường kèm theo những triệu chứng rối loạn tiêu hóa nhưng ít được chú ý, đến lúc muộn thì đã có nước bụng và cổ trướng.

• Chán ăn là triệu chứng sớm nhất của bệnh nhưng ít được chú ý và dần dần xuất hiện buồn nôn, nôn, tiêu chảy nặng lên đã là giai đoạn cuối.

• Những triệu chứng khác như mệt mỏi, sút cân, sốt và xuất huyết là nhúng triệu chứng của thời kỳ cuối mà tiên lượng đã rất xấu.

• Gan to (khối u vùng bụng trên) trên 90% số bệnh nhân đến khám là gan to, cứng, mặt gồ ghề hoặc ấn đau.

• Lách to thường kèm theo và là kết quả của xơ gan.

• Cổ trướng là triệu chứng của thời kỳ cuối, nước bụng thường màu vàng cỏ úa hoặc màu đỏ (có máu), thuốc lợi tiểu thường không có hiệu quả.

• Hoàng đản (vàng da) do tắc mật và do tế bào hủy hoại nặng dần lên, mạch sao, thường xuất hiện vào thời kỳ cuối biểu hiện của xơ gan.

4. Biến chứng của bệnh ung thư gan

• Những người bị ung thư gan đôi lúc có thể bị suy gan, xảy ra khi gan không thể kéo dài đầy đủ chức năng. Suy gan thường xảy ra khi có tổn thương tế bào gan kéo dài.

• Thận cũng có thể bị suy, mất khả năng lọc máu và thải chất thải làm cho nồng độ của những chất nguy hiểm này tích luỹ trong cơ thể. Có thể có rất nhiều biến chứng, tuy nhiên lúc này ung thư gan đã di căn tới các cơ quan khác

5. Phòng ngừa ung thư gan

- “Kẻ thù” gây nguy cơ ung thư gan

Nhiều bệnh nhân bị viêm gan siêu vi hỏi chúng tôi rằng nếu bệnh này không chữa trị sẽ dẫn tới ung thư gan, vô phương cứu chữa? Điều họ lo lắng là hoàn toàn đúng.

Tuy nhiên, cũng không nên quá hoang mang vì không phải 100% trường hợp viêm gan siêu vi đều chuyển biến thành ung thư gan. Cách phòng ngừa bệnh ung thư gan tốt nhất là điều trị bệnh viêm gan đúng cách, theo dõi liên tục mỗi năm 3-6 tháng bằng siêu âm và xét nghiệm máu.

Bệnh ung thư gan có thể chữa được nếu phát hiện trong giai đoạn sớm. Nó  rất đáng sợ, rất khó trị, tỉ lệ tử vong cao, tuy vậy đó là bệnh có thể phòng ngừa được.

“Kẻ thù” gây nguy cơ ung thư gan là nhiễm virus viêm gan B, C mãn tính gây nên viêm gan, xơ gan và phát triển thành ung thư gan. Những người có nguy cơ nhiễm siêu vi C nên xét nghiệm máu để phát hiện bệnh cũng như điều trị kịp thời, giúp ngăn ngừa xơ gan và nguy cơ ung thư gan.  Xơ gan nguy cơ đưa đến ung thư gan rất lớn. Sự quá tải chất sắt gây độc cho cơ thể đặc biệt ở gan, gây viêm và chết tế bào gan.

Điều này dẫn đến xơ gan và nguy cơ rất cao đưa đến ung thư gan. Hút thuốc cũng là yếu tố nguy cơ ung thư gan. Một số hóa chất có nguy cơ gây ung thư gan: Vinyl chloride dùng chế plastic, arsenic nhiễm trong nước uống…

- Phòng bệnh tốt hơn chữa bệnh

Phòng bệnh là phương pháp tốt nhất chống ung thư gan. Không có một chế độ ăn uống nào giúp chữa trị triệt để căn bệnh ung thư gan, nhưng việc xây dựng một chế độ ăn uống phù hợp sẽ làm tăng cơ hội phục hồi sức khỏe trong quá trình điều trị. Nên dùng những đồ ăn thức uống khi đang điều trị ung thư gan:

Việc uống sữa và ăn sữa chua đã làm giảm khả năng phát triển bệnh ung thư gan, đồng thời cải thiện cơ hội phục hồi từ căn bệnh nguy hiểm này; ăn từ 7 đến 9 bữa rau xanh và trái cây mỗi ngày. Hãy cố gắng ăn thật nhiều các loại trái cây tươi và rau xanh, đặc biệt là những loại có chứa lượng vitamin C, B, các chất chống ôxy hóa ở mức cao; nước ép lựu chính là đối tượng của nhiều cuộc nghiên cứu về khả năng phòng ngừa ung thư.

Chúng đã chứng minh có hiệu quả trong việc ngăn ngừa bệnh ung thư gan; cá nướng là nguồn cung cấp protein có lợi cho cơ thể, vốn rất cần thiết cho những bệnh nhân ung thư. Khi đang điều trị ung thư gan, nên tránh xa các loại chất béo càng nhiều càng tốt, cần loại bỏ các món chiên, xào, rán có nhiều dầu trong chế độ ăn uống của bạn; hạn chế việc dùng tất cả những thức uống có chứa chất cồn.

Ngoài ra, người bệnh nên tập thể dục thường xuyên và bỏ hẳn hút thuốc lá. Gần đây, trên một số tạp chí có quảng cáo thực phẩm chức năng và thức ăn chiết xuất từ rau củ quả, ngừa hoặc trị ung thư tái phát, vừa mập mờ mông lung vừa không hiệu quả, tốn kém. Cũng xin  nói thêm về việc có người đồn nọc rắn, sừng tê giác, thậm chí ăn gạo lứt muối mè chữa ung thư. Thật ra không có công trình khoa học nào xác định hiệu quả của những phương pháp này.

6. Chẩn đoán ung thư gan

- Chụp CT

Những năm gần đây, kiểm tra CT là cách thường dùng để chẩn đoán ung thư thư gan, nó thể hiện rất rõ ràng độ lớn nhỏ và hình thái, số lượng cùng vùng biên. Ngoài ra, dựa vào phân tích hình ảnh có thể tái hiện lại kết cấu bên trong gan, để xác định chính xác mối quan hệ của mỗi huyết quản với khối u.

- Chụp cộng hưởng từ

Phương pháp này thích hợp cho chẩn đoán ung thư gan ở tình trạng nhẹ, giúp chẩn đoán các khối u gan lành tính chuyển ác tính, phương pháp này là phương pháp bổ sung cho chẩn đoán bằng CT.

- Chỉ số AFP

Về lâm sàng, AFP là cách thường dùng trong chẩn đoán ung thư gan, nó vừa đơn giản lại thực dụng. Những bệnh nhân mắc viêm gan mang độc tính thì rất dễ mắc ung thư, AFP cũng tăng cao, nhưng không phải bệnh nhân ung thư gan nào AFP cũng tăng cao hết. Do đó những bệnh nhân viêm gan mà có chỉ số AFP ở mức bình thường cũng không được chủ quan.

- Siêu âm

Thông thường thì siêu âm thường dùng để theo dõi sau điều trị và kiểm tra thông thường đối với các loại bệnh, phương pháp này dùng trong chẩn đoán ung thư gan có thể thấy rõ kích thước cũng như hình thái của khối u, có giá trị trong việc chẩn đoán tính chất của khối u gan.

7. Điều trị ung thư gan

7.1. Thuốc, phẫu thuật:

Phương pháp điều trị ung thư gan có rất nhiều, những liệu pháp khác nhau cho những hiệu quả điều trị khác nhau, chính vì vậy mà việc lựa chọn liệu pháp chữa trị phù hợp có tính quyết định trong việc điều trị ung thư gan.

Những liệu pháp thường dùng điều trị bệnh ung thư gan

Đối với những bệnh nhân ung thư gan mà nói, những phương pháp thường dùng nhất là liệu pháp can thiệp và phẫu thuật. Thông thường mà nói, những bệnh nhân ung thư gan giai đoạn cuối đại đa số sẽ có tế bào ung thư phát tán rộng và di căn dẫn đến biểu hiện bệnh trên cơ thể rất nghiêm trọng, sức khoẻ kém.

Vì vậy mà chỉ có 13% số bệnh nhân ung thư gan giai đoạn cuối có cơ hội thực hiện được phẫu thuật ngoài khoa cắt bỏ khối u, nhưng bên cạnh đó thì sau phẫu thuật tình trạng sinh hoạt và kéo dài sự sống đạt chất lượng tương đối kém. Vì vậy, điều trị ung thư giai đoạn cuối không ủng hộ liệu pháp phẫu thuật.

Liệu pháp điều trị tốt nhất cho bệnh ung thư gan giai đoạn cuối

Hiện nay liệu pháp điều trị can thiệp đối với bệnh ung thư gan được ứng dụng rộng rãi, thông thường liệu pháp điều trị can thiệp là nhờ vào sự định vị của phim Xquang, CT, siêu âm để chẩn đoán và đưa kim dẫn chuyên dụng thông qua mạch dẫn thuốc vào khối u ác tính, chủ yếu là dùng kỹ thuật nút động mạch bằng hoá trị liệu, hiệu quả điều trị tương đối tốt, hơn nữa phương pháp này phát triển rất nhanh và là phương pháp điều trị rất tốt cho bệnh ung thư gan giai đoạn cuối.

7.2. Những phương pháp điều trị khác

Ngoài liệu pháp điều trị can thiệp và phẫu thuật ra còn có thể áp dụng liệu pháp Đông Tây y kết hợp.

Đối với bệnh nhân ung thư gan giai đoạn cuối mà nói, khi điều trị, nếu chỉ áp dụng đơn thuần phương pháp xạ trị hoặc hoá trị, hiệu quả không đạt được tốt như mong muốn, mà những tác dụng phụ do thuốc gây ra còn dẫn đến sự đau đớn hơn cho bệnh nhân, nhưng nếu kết hợp với đông y thì không những có thể hỗ trợ giải quyết có hiệu quả sự không đáp ứng thuốc, mà còn có thể loại trừ những tác dụng phụ và biến chứng do hoá xạ trị gây ra.

Về lâm sàng, đối với điều trị ung thư gan giai đoạn cuối chủ yếu dựa vào liệu pháp Đông Tây y kết hợp, lấy điều trị đông y là chính, tây y, hoá trị đóng vai trò hỗ trợ, từ đó mà việc nâng cao chất lượng sự sống và kéo dài tuổi thọ cho bệnh nhân ung thư gan giai đoạn cuối đạt hiệu quả tốt hơn.

Ds Minh Tâm tổng hợp